Kasper T. Toeplitz is een eigengereide Pools-Franse componist en bassist die zichzelf situeert ergens in het niemandsland tussen de academische compositie en de elektronische nieuwe muziek of noise music. Centrale gedachte in zijn visie op de muziekwereld is die van een “elektronisch denken”: “de jongere generaties hebben zeker meer muziek gehoord die door elektronica en luidsprekers werd gespeeld dan geschreven repertoire, gebaseerd op toonhoogtes en gespeeld door akoestische instrumenten, zonder versterking. En ook al keren ze nu terug naar akoestische formaties, hun conceptie van het instrumentarium is niet meer hetzelfde als vroeger. Dit is wat ik “elektronisch denken” noem, een mutatie in de verlangens van de musicus, in de plaatsen waar geluid en praktijk gedacht worden. De elektronische wereld heeft de piramideschema’s van de klassieke muziek aan het wankelen gebracht, die van de componist in relatie tot de musici, de dirigent en de onaantastbare partituur. Ik heb echt het gevoel dat deze situatie aan het veranderen is. Het trekt de geldigheid van muzieknotatie niet in twijfel, maar ik zou zeggen dat de last van de creatie gelijker verdeeld is, of in ieder geval dat de verantwoordelijkheid gemeenschappelijk is.” (interview met M. Tosi, 3 november 2021, hemisphereson.com)
Met zijn nieuwe creatie Zones de Profondeurs onderzoekt Toeplitz een muzikale vorm die zowel concert als installatie is: op een ‘andere’ plek, waar de gebruikelijke scheiding tussen podium en zaal, tussen publiek en uitvoerders is opgeheven, bevinden de twee zich op hetzelfde niveau, dicht bij elkaar. Door de ‘eiland’-opstelling van de instrumenten en luidsprekers, en de spatialisatie van het geluid worden de luisteromstandigheden gewijzigd.
De oorspronkelijke inspiratie voor het algemene klimaat van dit project situeert zich in de verbeelding van onderwaterruimtes, in het bijzonder de zogenaamde mesofotische zones, d.w.z. die ondiepe gebieden, tot een diepte van ongeveer 150 meter, waar het licht nog steeds reikt, zij het met grote moeite, maar die nog maar weinig verkend zijn. De muziek – die live wordt gespeeld door een kleine groep geëlektrificeerde en ruimtelijk gemaakte instrumenten – wordt gestapeld bovenop een dicht elektronisch raamwerk, dat eveneens in realtime wordt gegenereerd. Elektronische en instrumentale klanken kruisen elkaar, soms zwaar en diep, terwijl hoge harmonieken en vluchtige geluidswolken in ruwe helderheid doorbreken.
In een schemerige, halfduistere ruimte glinsteren flarden van elektronische beelden en lichtflitsen, als instrumenten op zich, zij het dan geluidloos. Wees welkom in deze bijzondere ruimte waar zintuigen naar hartelust kunnen zweven!
Compositie, e-bas en projecties: Kasper T. Toeplitz – Percussie: Didier Casamitjana – Celli: Brice Catherin – Video-immersie: Gilles Paté – Lichtdesign: Sophie Lepoutre – Klankprojectie: Zak Cammoun – Realisatie electronics: Oudom Southammavong (Art Zoyd) en Patrick Delges (Centre Henri Pousseur)
Zones de profondeurs is een productie van Art Zoyd Studios, in coproductie met Le Phénix Scène Nationale de Valenciennes, met steun van l’Espace Pasolini (Valenciennes), Centre Henri Pousseur (Liège), La Drac Hauts-de-France, Conseil Régional Hauts-de-France, Valenciennes Métropole,Ville de Valenciennes en Ministère de la Culture.
